نگاهی کوتاه بر تاريخ بلوچستان اسلم شیرخانزهی

نگاهی کوتاه بر تاريخ بلوچستان



بـيش از 4000 تا 9000 سال پيش از اين ملت بلوچ دارای شکلی از حکومتی بوده است که سران حکومتش به پيشدادی يا پيشداديان مشهور بوده اند( شايد در دادرسی و قضاوت از سايرين آنزمان پيشی داشته اند، لذا به اين نام مفتخر شده اند). از برخی آثار بدست آمده، پـيشدادی ها به زبانی که با زبان امروزی بلوچی نزديک بوده تکلم ميکرده اند. آثار مشهودی نشان ميدهد که آنها در ايالتهای رخشان، خاران، نيمروز و سبزوارانِ بلوچستان زندگی ميکرده اند و سوهتگ شهر (شهرسوخته) که در نيمروز واقع است، نيز يکی از آثار بدست آمده ای است که قدمت آن مقارن با تاريخ پيشداديان ميباشد.

رد گيری های باستانشناسان و زمينشناسان در بابل(عراق) نشان ميدهد که هنر و فرهنگ بابليان از فرهنگ و هنر مردم بلوچ دوران پيشداديان و قبل از آن تأثير پذيرفته است زيرا قدمت برخی آثار هنری تاريخ بابليان قريب 7000 سال بوده اما قدمت آثار مشابه بدست آمده در بلوچستان بيش از 7000 ودربرخی از نقاط آن همچون مهرگر ( ميان دو ايالت شال"کويتـه" و سِـبّی ) تا 10000 سال ميباشد.

از آنجاييکه اکتشافات و پیگيری آثار باستانی بلوچستان در دست مردم بلوچ نيست و حکومتهای پارس وپاکستان هر چه را که در اين زمينه بنام بلوچ باشد از انظار پنهان، نابود و يا بنام "تاريخ" خودشان می افزايند، لذا جمع آوری تاريخ بلوچستان دچار مشکل زور و سياست شده و کشف حقايق نياز به زمان دارد.

در چند سال اخير انواع مختلف سرقتهای تاريخی از جانب رژيمهای "ايران" که متاسفانه در مدارس و دانشگاهها نيز " تدريس"؟ ميشود، به کوشش مورخين مردمی افشا گرديده که بنوبه خودم از زحمات اين مورخين تشکر ميکنم.

پس از پيشداديان، کـَيانيان 2500 تا 4000 سال قبل، در تاريخ بلوچستان ظهور ميکنند که در ايالات شال ( کويتـه )، رخشان و نيمروز بلوچستان سکونت داشته اند که دعوت از آنها تا مازندران و زابلستان ( زابلستان، ايالتی در پشتونستان يا " افغانستان" است که در جنوب شرقی قندهار واقع ميباشد. اينکه رضا مير پنج و " مورخينش" بخشی از ايالت نيمروز را زابل و زابلستان ناميده اند، از کم سوادی و عدم آگاهی آنها بوده است) و از جانب مردم آن مناطق صورت گرفته است. تاريخ کَـيانيان را پيش از منابعی چون " فردوسی" و آنچه که رژيمهای " ايران" بخورد مردم داده اند، نيز پيش از آنکه لوح هايی بوسيله رژيم رضاميرپنج از بلوچستان پيدا و در تخت جمشيد و هخايشان دفن شود، کتابی بنام خدانامه مشخص کرده است. از اين کتاب چند برگی بيش که در کتابخانه ای شخصی در هندوستان وجود دارد، باقی نمانده است.

به باور من و رد گيری هايی که در اين خصوص داشته ام، فردوسی شهنامه اش را از روی خدانامه نوشته و بسته بندی کرده است، بطوريکه هر چه بنام بلوچ بوده تغيير و به آريايی هايش نسبت داده است. و خدانامه نيز مقارن همان سالها مفقود شده است.( نکند فردوسی وقتيکه از سر هم کردن کتابش فارغ شده، خدانامه را نابود کند!، از برخی آدمها که خصوصا روحيه و فرهنگ راسيستی و عاشق جنگ وخون و نظاميگری باشند شکی نيست).

در همين خصوص بجاست مثالی از هنرهای رضاميرپنج بياورم: درسال 1927 که قشون مشترک انگليس و رضاميرپنج بلوچستان را اشغال ميکنند، شوکت الملک قاينی پدر اسدالله علم برای افراد ناشناخته ای که رضاميرپنج وانگليسیها به عنوان سرباز با خود به نيمروز بلوچستان آورده بودند، لقب وشناسنامه کيانی ميدهد. از نوع اينگونه هنرهای آريايی بسيار وبيشمار داريم.

زمانيکه گشتاسب کـَيازهی يا کـَيانی خان يا سردار بلوچها بوده، روزی شخصی به ديوان وی ميآيد که سخنان وی توجه گشتاسب را جلب ميکند و او را نزد خود نگه ميدارد.( مورخين محل اين ديوان را در جايی نزديک شهر کويته امروزی بلوچستان تخمين زده اند) پس از مدتی شخص مذکور که زردشت نام داشته است بنا به تفکر و سليقه مردم آنزمان حرفهايش مورد پسند اهالی قرار گرفته و مشهور ميشود. کتابی از زردشت باقی مانده که آويستا نام دارد و هنوز "مريدانی" در برخی نقاط دارد.

آخرين خوانين يا سرداران کـَيانيان آشِکانيان( آشِکزهيان: عاشق زاده ها ) بوده اند. به استناد به آثاری از جمله سنگ نوشته هايی بر قبر آشِک بوس در گنبد کاووس واقع در تورکمِـن صحرا، نشان ميدهد که زبان آشِکانيان با زبان امروزی بلوچی تفاوتی چندانی نداشته است.

آشِکانيان در قضاوت، انصاف، سادگی و مردم دوستی در تاريخ گذشته بی مانند اند. در زمان آنها به شهر سازی و آبادی توجه زياد ميگردد، تجارت با چين و هندوستان به آن اندازه از رشد ميرسد که ملل چين و هند به کمک بلوچها راه ابريشم را احداث ميکنند.

فرم و شکل لباس مردم بلوچ در دوران عاشِقانيان يا آشِکانيان با شکل امروزی لباس مردم بلوچ تفاوتی ندارد. ( تکنيکی که در فرم دهی و ديزاين لباس بلوچی بکار رفته است، آنچنان با هوای مناطق گرم آسيای ميانه مناسب است که در صد سال گذشته بسياری از مردم هند، پنجاب، سند و افغانستان استفاده از لباس بلوچی را بر فرمهای ديگر البسه ترجيح داده اند).

مورخين معتقد اند اثری از جنگ در دوران آشِکانيان پيدا نشده است. آنها به حقوق و عبور از چراگاههای ديگر ملل بی احترامی نکرده اند، بلکه ساير ملل همسايه تمدن و فرهنگ آشِکانيان را پسنديده و از حکومت آنان بميان خود دعوت بعمل آورده اند. بسياری از لغات بلوچی که در زبانهای ملل محترم کورد و گيلک در آميخته است، به اهتمال زياد از دوران آشِکانيان ميباشد.

2500 تا 2550 سال قبل، در ميان تاجيکستان و خراسان امروزی ملتی درچراگاههای اين مناطق با رمه داری و کوچ ميزيسته است که آنزمان آرين نام داشته است. آرينها گاهگاهی به کاروانهای راه ابريشم به شبيخون و غارت ميپرداختند. در تاريخ آمده است که نام رهبر و يا رئيس باند آنها سَحاک ماردوست(ضحاک ماردوش) بوده است.

حکومت چين وآشِکانيان بلوچ که از چنين پديده ای در عجب فرو رفته بودند، گاهی راهها و مردم خود را از شبيخونهای آرين ها رهانيده و مواظبت ميکردند. اما آرينها که شيفته اجناس و دست آوردهای هنری ديگر ملل که برای تبادل از راه ابريشم حمل ميگرديده، شده بودند، برای بدست آوردن اين اموال به نيرو و قدرت بيشتری نياز داشتند. از اينرو با ملت مُـغول که در همسايه گی شان بوده دوستی، خويشاوندی و سپس عجين ميشوند که پس از آن به آغ هون ( آرين ـ مُغل ) ناميده ميشوند.

آرين ـ مُـغل ها با لشکر و توان بيشتری شروع به غارتگری ميکنند. مردم بسياری از آبادی های مختلف بر اثر حملات آرين ـ مغلها محل سکونتشان را تـَرک و کوچ کرده و يا آواره ميشوند. پس از گذشت چند سالی آرين ـ مغولها متوجه ميشوند که آبادی ای در اطرافشان باقی نمانده تا غارت کنند. لذا شخصی از ميان آنها راه حلی کشف ميکند که تا به امروز مورد استفاده حکومتهای ديکتاتور و شوينيست قرار ميگيرد ؛: شخص مبتکر هخا نام داشته است واز طريق تبليغ آداب و رسوم بلوچها وسخنان زردشت مردم فراری از ستم خود را شروع به جمع آوری ميکند تا با اين سياست دوباره به تاراجگری ادامه بدهند. آرين ـ مغولها به هخا ميـپـيوندند و پس از مدتی به هخامنشيان مشهور ميشوند. لذا از دوران هخامنشيان به بعد بود که مذهب، فلسفه، سياست و جنگ در کنار يکديگر و به نفع ديکتاتوری در اين مناطق رواج پيدا ميکند.

چنين اوضاعی سبب شد تا مردم بلوچ با فرهنگ والای آشِکانی اشان در بلوچستان باقی بمانند و ارتباطشان را با جهان خارج قطع نمايند.

از آنجاييکه آرين ـ مغولهای هخايی نتوانستند بر عادات ديرينه و غارتگری اشان غلبه نمايند، لذا تعداد بيشتری از مردم آواره شده وبسياری مجبور ميشوند نزد الکساندر ( اسکندر ) رومی شکايت ببرند.

الکساندر که خوی جنگدوستی داشت با يک حمله نه تنها هخامنشيان را قلع و قمع کرد، بلکه سر از هندوستان در آورد و گناه و بی گناه را در آتش جنگش سوخت و بازماندگان ملتهای مورد حمله را متحمل پرداخت ماليات نمود.

پس از مرگ الکساندر، آرين ـ مغولها به سر کردگی ساسانزهی ها يا ساسانيان که از ميان خودشان بود گِرد يکديگر جمع شدند. از آنجاييکه حملات الکساندر باعث بجای گذاشتن فنون جنگی شده بود، اين موضوع آرين ـ مغولهای ساسانيانی را به تشکيل سرباز و سپاه تشويق کرد. ساسانيان سراسر عمر حکومتشان را با يورش و چپاول مشغول بودند. بطوريکه هيچ ملتی در اطرافشان از گزند آنها آسوده نبود. چندين بار به بلوچستان حمله کرده و پس از کشتار های بي شمار بسياری زن و کودک را با خود بردند که برای هميشه گم شدند.

زمانيکه اسلام ظهور ميکند،دین اسلام باعث ايجاد اتحاد و نظمی بی سابقه در ميان عربها ميشود آرين ـ مغل های ساسانی که برای غارت به هر سوی دست درازی ميکردند، چند بار از جانب عربها به آرامش و روابط بهتر دعوت شدند. اما فرهنگ و عادات آرين ـ مغلها که با زورگويی و چپاول گره محکمی خورده بود، مشکل بود که عادات غير اجتماعی و غيرعاقلانه را با زبانی خوش و يا با پيغام از سر آنها بيرون آورد.

در چنان شرايطی که بلوچها و ساير ملل منطقه از شرارتهای آرين ـ مغلها تحمل را دشوار ميديدند، سياهسوار بلوچ پيغام دوستی و همکاری مردم بلوچ را با عربها به خليفه آنها عُـمَـر ميرساند.

عربها از سياهسوار بلوچ درخواست ميکنند تا برای درهم شکستن عـجـم ها ( آرين ـ مغولها ) سپاه عربها را ياری دهد.

سـپاه عربها از غرب و لشکر بلوچها از شرق چنان حرکتی ميکنند که بر اثر آن زورگويی آرين ـ مغول های ساسانی از منطقه ريشه کن و نابود ميگردد.

« جهت آگاهی هم ملتی های بلوچ خود بعرضشان ميرسانم؛ لشکر بلوچها پس از درس عبرتیکه به آرين ـ مغولها ميدهند، در شام (سوريه) باقی ميمانند. پس از چند سالی زمانيکه ميان فرزندان خليفه علی و فرزندان معاويه بر سر حکومت جنگ در ميگيرد و اوضاع آن مناطق آشفته ميشود، لذا بلوچها دوباره به وطنشان باز ميگردند. قريب 1390الی 1400 سال پیش از تاريخ اين نوشته».

عربها تا چند قرن بر مناطق آرين ـ مغولها " پارس"حکومت ميکنند. ملت بلوچ هم در طی اين مدت از هجوم آرين ـ مغولها آسوده بود. اما حکومتهای عربها گاهی خوب، گاهی ضعيف و گاهی ظالم بوده اند. از اينرو دوباره آرين ـ مغولها پيشه پدرانشان هخاها و ساسانیها را که همانا غارت وخونريری بود پيش ميگيرند و در اشکال حکومتهای تيموری، غزنوی، افشاری، گورکانی و... به چپاول ادامه ميدهند. يکی از نشانه های شوم تاريخ آنها يورش همايون و بابر به هندوستان است که دهها سال مردم شريف اين سر زمين را به بيچارگی و فلاکت نشاندند.